Ο Κανόνας του Αντικειμένου

Ο κανόνας ως ρυθμιστική έννοια της καθημερινής ζωής σε συνειδητό επίπεδο, έχει διανύσει ένα μεγάλο χρονικό εύρος, παίρνοντας ίσως ως αρχή το Codex regularum το οποίο συνέγραψε ο Βενέδικτος της Ανιάν στις αρχές του 9^ου αιώνα. Η χρήση του συνδέθηκε αρχικά με την πρωτοχριστιανική παράδοση επιχειρώντας να εδραιώσει σχέσεις κυριαρχίας ανάμεσα σε ορισμένους παραγόμενους νόμους σε σχέση με τους ομόλογούς τους. Ο κανόνας, όμως, ως εννοιολογικό εργαλείο οργάνωσης και ιεράρχησης τρόπων συμπεριφοράς, και άρα εμπειρίας, απέναντι σε ένα κάθε φορά διαφορετικό αντικείμενο θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αποτελεί εγγενή έκφραση της ανθρώπινης φύσης. Η αναζήτηση του κανόνα, είτε μπορεί να υπάρξει είτε όχι, μετατρέπεται σε θεμελιώδη κίνητρο το οποίο παράλληλα μπορεί να υποδείξει, συχνά σε ασυνείδητο επίπεδο, τρόπους οργάνωσης της ίδιας της σκέψης.

Από την άλλη πλευρά θα μπορούσαμε να δούμε τον κανόνα ως προέκταση του φυσικού κόσμου προκειμένου να αλληλεπιδράσουμε μαζί του. Οποιοδήποτε αντικείμενο του φυσικού χώρου με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά  τα οποία το συνθέτουν και που ‘’εκπέμπει’’, θέτουν έναν αριθμό περιορισμών στην αλληλεπίδραση με αυτό. Μία πέτρα, καθώς υπόκειται στην βαρύτητα με ένα συγκεκριμένο τρόπο, μας επιτρέπει να την πετάξουμε έως κάποια απόσταση και όχι παραπάνω. Κατ’ αυτό τον τρόπο θέτονται οι κανόνες των φυσικών αντικειμένων και οι οποίοι διαμορφώνουν την εμπειρία με αυτά.

Είναι ωστόσο απαραίτητο να γίνει μία διάκριση ανάμεσα στο αντικείμενο και το σχεδιασμένο αντικείμενο. Αν στην πρώτη περίπτωση μόνο το αντικείμενο συνθέτει τον τρόπο αλληλεπίδρασης, τότε βλέπουμε ότι στην δεύτερη περίπτωση ανάμεσα στο υποκείμενο και σε αυτό παρεμβάλλονται στοιχεία όπως η πρόθεση του σχεδιαστή, τα μέσα παραγωγής που χρησιμοποιήθηκαν και η ικανότητα του σχεδιαστή να χειρίζεται τα μέσα αυτά, μεταξύ άλλων.

Υπό αυτό το πρίσμα η ανάλυση των κανόνων στη σύγχρονη εποχή γίνετε μία πολυσύνθετη διαδικασία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των αντικειμένων με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή αποτελούν προϊόντα ανθρώπινου ή κοινωνικού σχεδιασμού και όχι μία φυσικής εξελικτικής πορείας. Γίνετε επομένως αναγκαίο να προβούμε σε ομαδοποιήσεις αντικειμένων, σχεδιασμένων πάντα, και σε μία απόφαση σε σχέση με το ποια συνθέτουν την ομάδα με την ‘’κυρίαρχη’’ διαμόρφωση εμπειρίας στο σύγχρονο άνθρωπο.

 Ένα άλλο στοιχείο το οποίο γίνεται άμεσα φανερό είναι ότι η επαναλαμβανόμενη χρήση ενός αντικειμένου κάνει αναπόφευκτη την μετάβαση του κανόνα σε ένα ‘’βαθύτερο’’ επίπεδο. Ο κανόνας δεν εξαφανίζεται ποτέ τελείως, αλλά μετατρέπεται σε μία βάση στην οποία οι συνεχείς προσθήκες τείνουν τελικά να την κρύψουν. Η εμφάνιση αυτής της βάσης είναι επομένως απολύτως αναγκαία προκειμένου όχι μόνο να ξανά-κατανοήσουμε το αντικείμενο αλλά και να μπορούμε να ασκήσουμε κριτικό λόγω σε αυτό.

Τα μέσα επικοινωνίας και δικτύωσης αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για την ανάλυση του σύγχρονου. Η χρήση τους ρυθμίζει πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής ενώ παράλληλα δημιουργεί απρόβλεπτους χωρικούς μετασχηματισμούς. Η εμφάνιση άρα του κανόνα που συνθέτει αυτό το πολύπλοκο οικοδόμημα γίνετε μία ανάγκη που αυξάνεται συνεχώς.